Τα κατάγματα ισχίου είναι ένας από τους πιο συχνούς τραυματισμούς ειδικά στους ηλικιωμένους ασθενείς. Οι ηλικιωμένοι συνήθως πάσχουν από οστεοπόρωση, μια μεταβολική νόσο που προκαλεί μείωση της πυκνότητας και της αντοχής των οστών. Έτσι, τα οστά με την πάροδο του χρόνου γίνονται εύθραυστα και επιρρεπή στα κατάγματα.
Λίγα λόγια για την άρθρωση του ισχίου
Η άρθρωση του ισχίου είναι μια από τις πιο σημαντικές αρθρώσεις του ανθρώπινου σώματος. Αποτελείται από την κεφαλή του μηριαίου οστού και την κοτύλη και από ένα πλήθος μυών και τενόντων που συμβάλλουν στην κίνηση του κάτω άκρου. Ως κάταγμα ισχίου ορίζεται το κάταγμα στο άνω τριτημόριο του μηριαίου οστού.
Ποια είναι η ταξινόμηση των καταγμάτων ισχίου;
Τα κατάγματα ισχίου διαχωρίζονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες, στα ενδραρθρικά και στα εξωαρθρικά κατάγματα. Ειδικότερα, στα ενδαρθρικά κατάγματα ανήκουν τα υποκεφαλικά και τα κατάγματα κεφαλής ενώ στα εξωαρθρικά ανήκουν τα διατροχαντήρια και τα υποτροχαντήρια κατάγματα.
Πώς προκαλούνται τα κατάγματα ισχίου;
Στους ηλικιωμένους ασθενείς τα κατάγματα ισχίου είναι απόρροια πτώσεων. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς είναι επιρρεπείς στις πτώσεις και σε αυτό συμβάλλει και η κακή τους όραση. Έτσι, σε ασθενείς με οστεοπόρωση ένα κάταγμα ισχίου μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας πτώσης από μικρό ή ελάχιστο ύψος.
Από την άλλη, στους νεότερους ασθενείς τα κατάγματα ισχίου, είναι υψηλής βίας και προκαλούνται συνήθως από τροχαία ατυχήματα ή πτώση εξ ύψους. Τα τελευταία χρόνια λόγω του αυξημένου αριθμού των τροχαίων ατυχημάτων τα κατάγματα ισχίου εμφανίζονται συχνά και σε νέους ασθενείς.
Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες ενός κατάγματος ισχίου;
Εκτός από την ηλικία έχουν ενοχοποιηθεί μερικοί ακόμη παράγοντες για τα κατάγματα ισχίου είναι οι παρακάτω:
- Φύλο: τα κατάγματα ισχίου είναι πιο συχνά στο γυναικείο φύλο, καθώς οι γυναίκες πάσχουν συχνότερα και από οστεοπόρωση.
- Καθιστική ζωή: η καθιστική ζωή και η έλλειψη άσκησης συμβάλλει στην αποδυνάμωση των μυών που συγκρατούν το ισχίο.
- Συστηματικές παθήσεις: ενδοκρινείς διαταραχές και εντερικές παθήσεις μπορεί να δυσκολεύουν την απορρόφηση συστατικών όπως η βιταμίνη D. Έτσι, τα οστά σταδιακά εξασθενούν.
- Νευρολογικές παθήσεις: ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό ή πάσχουν από κάποια ασθένεια που επηρεάζει το νευρικό σύστημα (π.χ. Πάρκινσον, Άνοια) είναι πιο επιρρεπείς στις πτώσεις και κατά συνέπεια στα κατάγματα.
- Διατροφικές συνήθειες: μια διατροφή φτωχή σε βιταμίνη D και ασβέστιο καθιστά τα οστά ευάλωτα και επιρρεπή σε κατάγματα.
- Φαρμακευτική αγωγή: πιο συγκεκριμένα, η μακροχρόνια λήψη κορτιζόνης έχει κατηγορηθεί ότι αποδυναμώνει τα οστά, και η λήψη διουρητικών που οδηγεί στην συχνή αφύπνιση για νυκτερινή ούρηση.
- Διαταραχές της όρασης
Ποια συμπτώματα προκαλούν τα κατάγματα ισχίου;
Ο ασθενής που έχει υποστεί κάταγμα ισχίου εμφανίζει τα παρακάτω συμπτώματα:
- Έντονο πόνο στη βουβωνική χώρα ή στην εξωτερική επιφάνεια του ισχίου
- Αδυναμία βάδισης
- Αδυναμία φόρτισης του τραυματισμένου άκρου
- Εμφάνιση οιδήματος
- Μωλωπισμός
- Παραμόρφωση πάσχοντος σκέλους (δείχνει κοντό και σε έξω στροφή)
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η διάγνωση ενός κατάγματος ισχίου πραγματοποιείται εύκολα μετά τη λήψη του ιστορικού, την καταγραφή των συμπτωμάτων και της κλινικής εξέτασης του ασθενούς. Για την επιβεβαίωση της αρχικής διάγνωσης, ο ασθενής συνήθως υποβάλλεται σε απλή ακτινογραφία. Σπανιότερα- κυρίως σε περιπτώσεις απαρεκτόπιστων καταγμάτων- είναι απαραίτητη η διενέργεια περαιτέρω απεικονιστικών εξετάσεων(αξονική-μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα).
Πώς θεραπεύονται τα κατάγματα ισχίου;
Τα κατάγματα ισχίου στην πλειονότητά τους αντιμετωπίζονται με χειρουργική επέμβαση. Η συντηρητική θεραπεία εφαρμόζεται σπάνια σε απαρεκτόπιστα κατάγματα . Η ηλικία του ασθενούς δεν αποτελεί αντένδειξη χειρουργικής θεραπείας , υπό την προυπόθεση ότι οασθενής βάδιζε πριν την πτώση του.
Η χειρουργική αποκατάσταση του ισχίου θα πρέπει να πραγματοποιείται όσο το δυνατόν πιο άμεσα μετά τον τραυματισμό. Τα εξωαρθρικά κατάγματα αντιμετωπίζονται με τη χειρουργική μέθοδο της οστεοσύνθεσης ή της ενδομυελικής ήλωσης.
Στα ενδαρθρικά κατάγματα εφαρμόζεται η χειρουργική μέθοδος της αρθροπλαστικής ισχίου. Στις μέρες μας η αρθροπλαστική ισχίου πραγματοποιείται και ρομποτικά, εξασφαλίζοντας στον ασθενή ταχεία επιστροφή στην καθημερινότητα του. Ανάλογα με τον τύπο του κατάγματος εφαρμόζεται είτε ολική αρθροπλαστική (αντικατάσταση όλης της άρθρωσης με πρόθεση) είτε ημιαρθροπλαστική ισχίου (αντικατάσταση μέρους της άρθρωσης με πρόθεση).
Στα σπάνια κατάγματα της κεφαλής που συνδυάζονται με εξάρθρημα του ισχίου επιλέγεται η ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση
Στόχος της χειρουργικής θεραπείας είναι η ταχύτερη δυνατή επιστροφή στην βάδιση του ασθενούς καθώς αυτό μειώνει κινδύνους θρομβώσεων, πνευμονικής εμβολής και κατακλίσεων στους ηλικιωμένους ασθενείς μας.
Επικοινωνήστε με τον Χειρουργό Ορθοπαιδικό- Τραυματιολόγο Νικόλαο Κωνσταντίνου, εάν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε πρόβλημα με το ισχίο. Ο ιατρός διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση καταγμάτων ισχίου, τόσο συντηρητικά όσο και χειρουργικά. Ο ιατρός πάντα σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο πλάνο και εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας.
Ποιοι είναι οι τύποι καταγμάτων ισχίου;
Οι τύποι των καταγμάτων ισχίου είναι το κάταγμα μηριαίου αυχένα (το υποκεφαλικό κάταγμα ισχίου), το διατροχαντήριο κάταγμα ισχίου, και το υποτροχαντήριο κάταγμα ισχίου.
Πώς προκαλείται ένα κάταγμα ισχίου;
Τα κατάγματα ισχίου στους ηλικιωμένους ασθενείς προκαλούνται εξαιτίας κάποιας πτώσης, χωρίς απαραίτητα η πτώση αυτή να είναι από μεγάλο ύψος. Στους νεότερους ασθενείς τα κατάγματα ισχίου οφείλονται κυρίως σε τροχαία ή εργατικά ατυχήματα.
Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται ένα κάταγμα ισχίου;
Τα συμπτώματα που εμφανίζει ένα κάταγμα ισχίου είναι τα παρακάτω:
- Πόνος στην περιοχή του ισχίου ή στη βουβωνική χώρα.
- Το τραυματισμένο πόδι είναι πιο κοντό και σε έξω στροφή.
- Αδυναμία φόρτισης του τραυματισμένου σκέλους.
- Οίδημα.
- Μώλωπες.
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η διάγνωση των καταγμάτων ισχίου πραγματοποιείται εύκολα μέσω της κλινικής εξέτασης του ασθενούς και μιας απλής ακτινογραφίας.
Ποια είναι η θεραπεία των καταγμάτων ισχίου;
Η θεραπεία που θα εφαρμοστεί εξαρτάται από τον τύπο του κατάγματος. Συνήθως εφαρμόζεται χειρουργική θεραπεία, εκτός από κάποιες περιπτώσεις απαρεκτόπιστων καταγμάτων. Η χειρουργική επέμβαση που πραγματοποιείται είναι η ημιαρθροπλαστική ή η ολική αρθροπλαστική ισχίου, ενώ κάποια κατάγματα ισχίου αντιμετωπίζονται με τη μέθοδο της οστεοσύνθεσης ή της ενδομυελικής ήλωσης.
Ποιος είναι ο ο στόχος της χειρουργικής θεραπείας;
Η αποκατάσταση του μήκους και της στροφής του σκέλους , η ανατομική ανάταξη ή αντικατάσταση της αρθρικής επιφάνειας και η ταχύτερη δυνατή αποκατάσταση της ορθοστάτησης και της βάδισης. Η αδικαιολόγητη καθυστέρηση της χειρουργικής επεμβάσεως επιβαρύνει πολλαπλώς τους ασθενείς σε καρδιολογικό ,αναπνευστικό και νοητικό επίπεδο.
Σε ποια ηλικία δεν συστήνεται η χειρουργική θεραπεία και προτιμάται η συντηρητική αντιμετώπιση
Η ηλικία δεν αποτελεί αντένδειξη της χειρουργικής θεραπείας ,καθώς και οι συνοδές παθήσεις που μπορεί να εμφανίζουν οι ασθενείς, π.χ. νεφρική ανεπάρκεια , καρδιολογικά προβλήματα , σακχαρώδης διαβήτης, λήψη αντιπηκτικών και νευρολογικά προβλήματα . Γνωρίζουμε ότι το κάταγμα ισχίου θα επιβαρύνει την κατάσταση του ασθενούς αλλά η σύγχρονη χειρουργική και αναισθησιολογική αντιμετώπιση μειώνει σημαντικά τις όποιες επιπλοκές. Αντίθετα η καθήλωση ενός ασθενούς στο κρεββάτι για μήνες ,σίγουρα θα επιβαρύνει περαιτέρω και θα αυξήσει την θνητότητα των ασθενών. Ασθενείς που περπατούσαν πριν την πτώση επιβάλλεται να χειρουργηθούν, ώστε να μπορέσουν να βαδίσουν πάλι.