Η ρήξη χιαστού είναι ένας από τους πιο συχνούς αθλητικούς τραυματισμούς του γόνατος. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η ρήξη χιαστού αφορά τον πρόσθιο χιαστό, αφού η ρήξη του οπίσθιου είναι σπανιότερη. Αν και στο παρελθόν η ρήξη χιαστού μπορεί να σήμαινε το τέλος κάποιας αθλητικής καριέρας, σήμερα ο συγκεκριμένος τραυματισμός αποκαθίσταται επιτυχώς με σύγχρονες χειρουργικές μεθόδους. Η ρήξη χιαστού μπορεί να είναι μερική ή πλήρης, αναλόγως του βαθμού κάκωσης.
Τι είναι οι χιαστοί σύνδεσμοι και ποια η λειτουργία τους;
Οι χιαστοί σύνδεσμοι βρίσκονται εντός της άρθρωσης του γόνατος και όπως προδίδει και το όνομά τους, διασταυρώνονται μεταξύ τους. Μαζί με τους πλάγιους συνδέσμους του γόνατος εξασφαλίζουν τη σταθερότητά του και ρυθμίζουν την ομαλή κινηση του γόνατος. Ο πρόσθιος χιαστός είναι ο κύριος σταθεροποιητικός σύνδεσμος που ελέγχει την πρόσθια παρεκτόπιση του γόνατος και ο οπίσθιος αποτρέπει την οπίσθια μετακίνηση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο οστό .
Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς στη ρήξη χιαστού;
Οι αθλητές που ασχολούνται με αθλήματα υψηλών απαιτήσεων που απαιτούν άλματα και απότομες επιταχύνσεις, όπως το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο, έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν ρήξη χιαστού. Επίσης, αθλήματα όπως το σκι, όπου απαιτούν απότομες αλλαγές κατεύθυνσης μπορεί να προκαλέσουν μια ρήξη χιαστού. Ως προς το φύλο οι γυναίκες φαίνεται ότι είναι πιο επιρρεπείς στη ρήξη χιαστού σε σχέση με τους άνδρες.
Αίτια εκδήλωσης ρήξης χιαστού
Προκαλείται συνήθως εξαιτίας μιας απότομης στροφικής κίνησης του γόνατος ή μιας απότομης αλλαγής κατεύθυνσης καθώς και σε υπερέκταση του γόνατος και σε φόρτιση σε βλαισότητα και κάμψη κατά τη προσγείωση από άλμα. Εκτός από τους αθλητικούς τραυματισμούς, ο βίαιος τραυματισμός του γόνατος(π.χ. σε ένα τροχαίο) μπορεί να προκαλέσει τη ρήξη του προσθίου αλλά και του οπίσθιου χιαστού. Τέλος, η περίοδος αποκατάστασης μετα από τραυματισμούς και η μυική ατροφία και ασυνέργεια αυξάνουν τη πιθανότητα τραυματισμού του προσθίου χιαστού με μικρότερη βία.
Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται η ρήξη χιαστού;
Κατά τη διάρκεια της ρήξης, ο ασθενής συνήθως ακούει έναν έντονο ήχο , νοιώθει ισχυρό πόνο και έντονη αστάθεια του γόνατος. Η αστάθεια και ο πόνος μπορεί να είναι τόσο έντονα που να καθιστούν αδύνατη τη βάδιση. Την αστάθεια και τον έντονο πόνο συνοδεύουν πρήξιμο και δυσκαμψία. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η εμφάνιση διόγκωσης στην περιοχή του γόνατος που στην παρακέντηση δίνει αιματηρό υγρό. Σε περιπτώσεις ρήξης του πρόσθιου χιαστού τραυματίζονται και οι μηνίσκοι ενώ μπορεί να συνυπάρχει και ρήξη των πλαγίων συνδέσμων του γόνατος ( κυρίως του έσω πλάγιου )
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση της ρήξης χιαστού;
Ένας έμπειρος Ορθοπαιδικός με εμπειρία στις αθλητικές κακώσεις είναι σε θέση να οδηγηθεί στη διάγνωση μέσω του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης. Κατά τη διάρκεια της κλινικής εξέτασης πραγματοποιούνται κάποιες ορθοπαιδικές δοκιμασίες (τεστ Lachman, τεστ pivot shift) για την αξιολόγηση της σταθερότητας του γόνατος. Αν και η διάγνωση προκύπτει σχετικά εύκολα, είναι απαραίτητη η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας για τη διάγνωση τυχόν συνοδών κακώσεων. Πιθανές συνοδές κακώσεις είναι η ρήξη μηνίσκου καθώς και η ρήξη του έσω πλάγιου συνδέσμου (Ατυχής τριάδα του γόνατος).
Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για τη ρήξη χιαστού;
Η ρήξη χιαστού μπορεί να αντιμετωπιστεί με συντηρητική θεραπεία ή με χειρουργική επέμβαση. Η θεραπεία που θα επιλεχθεί για τον κάθε ασθενή είναι εξατομικευμένη και εξαρτάται από παράγοντες όπως:
- Η ηλικία του ασθενούς
- Ο βαθμός της αστάθειας
- Η αθλητική του δραστηριότητα
- Η παλαιότητα του τραυματισμού
- Η ύπαρξη συνοδών κακώσεων
- Η ύπαρξη επεισοδίων αστάθειας κλινικά και υποκειμενικά
Σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας που δεν έχουν έντονη αθλητική δραστηριότητα, εφαρμόζεται κυρίως η συντηρητική θεραπεία. Προτείνεται ανάπαυση του μέλους και τροποποίηση δραστηριοτήτων, η χρήση ειδικού κηδεμόνα για την προστασία της άρθρωσης. Επίσης, κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης ενδείκνυται φυσικοθεραπεία με ασκήσεις ενδυνάμωσης και η χρήση βακτηριών κατά τη βάδιση.
Από την άλλη σε νέους ασθενείς και σε ασθενείς με αθλητική δραστηριότητα, η ρήξη χιαστού αντιμετωπίζεται επιτυχώς με χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται αρθροσκοπικά, εξασφαλίζοντας στον ασθενή γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές του δραστηριότητες. Κατά τη χειρουργική επέμβαση της συνδεσμοπλαστικής λαμβάνεται μόσχευμα είτε από τον επιγονατιδικό τένοντα, είτε από τους τένοντες των οπίσθιων μηριαίων ή τον τετρακέφαλο. Ταυτόχρονα αντιμετωπίζεται και κάθε άλλη παθολογία του γόνατος. Στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι η αποκατάσταση της σταθερότητας του γόνατος και η αποφυγή βλαβών που μπορεί να προκληθούν εξαιτίας της αστάθειας (π.χ. ρήξη μηνίσκων και βλάβη του χόνδρου με συνέπεια την οστεοαρθρίτιδα).
Ο Χειρουργός Ορθοπαιδικός-Τραυματιολόγος Νικόλαος Κωνσταντίνου, έχοντας πάνω από 20 έτη εμπειρία στις Αθλητικές Κακώσεις βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας παρέχει εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία. Η εξειδίκευσή του στην αντιμετώπιση των Αθλητικών Κακώσεων, τον καθιστά τον πλέον κατάλληλο για την αντιμετώπιση μιας ενδεχόμενης ρήξης χιαστού. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.
Ποια είναι η λειτουργία του χιαστού;
Οι χιαστοί σύνδεσμοι στην άρθρωση του γόνατος είναι δύο, ο πρόσθιος και ο οπίσθιος χιαστός. Η κύρια λειτουργία τους είναι η εξασφάλιση της απαιτούμενης σταθερότητας και πιο συγκεκριμένα η αποτροπή πρόσθιας ή οπίσθιας παρεκτόπισης του γόνατος και η στροφική σταθερότητα αυτού.
Ποια είναι τα είδη της ρήξης χιαστού;
- Η ρήξη προσθίου χιαστού συνδέσμου
- Η ρήξη οπίσθιου χιαστού συνδέσμου
- Η ρήξη και των δύο συνδέσμων ή ο συνδυασμός τους με ρήξη των πλαγίων συνδέσμων του γόνατος
Πώς μπορεί να προκληθεί η ρήξη χιαστού;
Η ρήξη χιαστού επέρχεται μετά την απότομη αλλαγή κατεύθυνσης ή την απότομη στροφική κίνηση της άρθρωσης και την βίαιη υπερέκταση του γόνατος. Επίσης, η ρήξη μπορεί να προκληθεί κατά την προσγείωση από άλμα αλλά και σε κάποιον σοβαρό τραυματισμό ή τροχαίο ατύχημα.
Ποια συμπτώματα παρουσιάζει ο ασθενής;
- Αίσθημα αστάθειας
- Έντονος πόνος στην περιοχή
- Είναι πολύ πιθανό, τη στιγμή της ρήξης να ακουστεί ένας έντονος ήχος
- Πρήξιμο- διόγκωση της άρθρωσης
- Περιορισμός της κίνησης ή παράδοξη κίνηση
Σε ποιες εξετάσεις πρέπει να υποβληθεί ο ασθενής για την επιβεβαίωση της ρήξης;
Πέρα από την κλινική εξέταση και την χρήση ειδικών ορθοπαιδικών δοκιμασιών, ο Ορθοπαιδικός θα παραπέμψει τον ασθενή για απεικονιστικές εξετάσεις όπως είναι η μαγνητική τομογραφία.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά;
Η ρήξη χιαστού αντιμετωπίζεται είτε μέσω συντηρητικής θεραπείας, είτε μέσω χειρουργικής επέμβασης. Συνήθως, η συντηρητική θεραπεία προτείνεται σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας ενώ η χειρουργική επέμβαση αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τη ρήξη σε ασθενείς μικρότερης ηλικίας, εξασφαλίζοντας σταθερότητα στην άρθρωση και προστατεύοντας το γόνατο από μελλοντική φθορά ή αρθρίτιδα.