Κατάγματα Σπονδυλικής Στήλης

Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης αποτελούν σοβαρούς τραυματισμούς που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη σταθερότητα και τη λειτουργία της σπονδυλικής στήλης, αλλά και τη συνολική ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Ανάλογα με τη βαρύτητα και την εντόπιση του κατάγματος (αυχενική, θωρακική ή οσφυϊκή μοίρα), ενδέχεται να προκληθεί από ελαφρύς πόνος έως και νευρολογικές επιπλοκές, όπως αδυναμία ή παράλυση. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη επιπλοκών και την αποκατάσταση της λειτουργικότητας της σπονδυλικής στήλης.

 

Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς στα κατάγματα σπονδυλικής στήλης;

Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορούν να εμφανιστούν σε όλες τις ηλικίες. Ωστόσο ορισμένες ομάδες πληθυσμού είναι σαφώς πιο επιρρεπείς λόγω συγκεκριμένων παραγόντων κινδύνου.

Η οστεοπόρωση που παρατηρείται σε γυναίκες και άντρες μεγαλύτερης ηλικίας αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες.  Ιδιαίτερα οι ηλικιωμένες γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση είναι πιο ευάλωτες, λόγω της μείωσης της οστικής πυκνότητας.

 

Ποια είναι τα αίτια πρόκλησής τους;

Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προκύψουν από διάφορα αίτια, τα οποία διακρίνονται σε τραυματικά και μη τραυματικά.

Συγκεκριμένα:

• Σοβαροί τραυματισμοί, όπως τροχαία ατυχήματα, πτώσεις από ύψος, καταδύσεις ή βίαια χτυπήματα στην πλάτη. Εξαιτίας τους εκδηλώνονται κατάγματα σπονδυλικής κυρίως σε νέους ενήλικες και αθλητές.
• Οστεοπόρωση, κυρίως σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και ηλικιωμένους άνδρες. Αποτελεί τη βασική αιτία των λεγόμενων «συμπιεστικών καταγμάτων», τα οποία μπορεί να συμβούν ακόμα και μετά από μια απλή κάμψη.
• Νεοπλασίες, όπως πρωτοπαθείς ή μεταστατικοί όγκοι της σπονδυλικής στήλης. Οι όγκοι αυτοί αποδυναμώνουν το οστό και οδηγούν σε παθολογικά κατάγματα, χωρίς να προηγηθεί τραυματισμός.
• Χρόνια νοσήματα και φαρμακευτική αγωγή, όπως μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών ή παθήσεις που επηρεάζουν τη δομή των οστών (π.χ. νεφρική ανεπάρκεια, ρευματοειδής αρθρίτιδα), αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο.

 

Με ποια συμπτώματα εμφανίζονται τα κατάγματα σπονδυλικής στήλης;

Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης δεν αποτελούν μόνο μια αιτία έντονου πόνου και λειτουργικού περιορισμού. Απεναντίας,  συνδέονται και με σοβαρές ανατομικές και νευρολογικές συνέπειες.

Εκτός από τον έντονο πόνο και τη δυσκολία κατά την κίνηση, τα κατάγματα αυτά προκαλούν πιεστικά φαινόμενα στο νωτιαίο μυελό και στις ρίζες, ενώ προοδευτικά αλλοιώνουν την αρχιτεκτονική της σπονδυλικής στήλης, δημιουργώντας μεγάλες κυφωτικές και σκολιωτικές αξονικές παραμορφώσεις.

Οι αλλοιώσεις αυτές επιδεινώνουν τη στάση και την ισορροπία του σώματος. Επίσης,  ενδέχεται να οδηγήσουν σε χρόνια νευρολογικά ελλείμματα και απώλεια αυτονομίας. Η σωστή αξιολόγηση του κατάγματος και η άμεση έναρξη θεραπείας είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή μόνιμων επιπλοκών.

Πέρα από τον έντονο πόνο και τη δυσκολία στην κίνηση, συχνά παρατηρούνται συμπτώματα όπως:

• Μυϊκή αδυναμία ή παράλυση στα κάτω άκρα (σε οσφυϊκά ή θωρακικά κατάγματα), όταν υπάρχει εμπλοκή του νωτιαίου μυελού ή των ριζών.
• Απώλεια αισθητικότητας, όπως μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα, σε περιοχές κάτω από το σημείο του κατάγματος.
• Διαταραχές ελέγχου ούρησης ή αφόδευσης.
• Ορατή παραμόρφωση ή ασυμμετρία της σπονδυλικής στήλης, κυρίως σε εκτεταμένα ή πολλαπλά κατάγματα.

Ποιες είναι οι επιπλοκές των καταγμάτων σπονδυλικής στήλης;

Οι επιπλοκές από κάταγμα της σπονδυλικής στήλης είναι πιο συχνές, όταν η κάκωση επηρεάζει ζωτικές νευρικές δομές. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει συμπίεση του νωτιαίου μυελού ή των νευρικών ριζών, ενδέχεται να εμφανιστούν νευρολογικές διαταραχές με ποικίλο βαθμό βαρύτητας.

Ανάλογα με την εντόπιση του κατάγματος, η βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε τετραπάρεση ή τετραπληγία, όταν επηρεάζεται η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Από την άλλη, όταν η κάκωση αφορά αφορά τη θωρακική ή την οσφυϊκή μοίρα ενδέχεται να προκληθεί παραπάρεση και παραπληγία.

Οι καταστάσεις αυτές απαιτούν άμεση αντιμετώπιση για την αποφυγή μόνιμων αναπηριών.

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Η διάγνωση των καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης βασίζεται σε συνδυασμό κλινικής εξέτασης και απεικονιστικών εξετάσεων. Αρχικά, απαιτείται η λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και η διενέργεια πλήρους νευρολογικής εξέτασης.

Η απεικονιστική μελέτη περιλαμβάνει απλές ακτινογραφίες, που παρέχουν πληροφορίες για τη δομή των σπονδύλων και την ανατομία της σπονδυλικής στήλης, καθώς και αξονική τομογραφία, η οποία προσφέρει μεγαλύτερη λεπτομέρεια στην απεικόνιση των οστικών αλλοιώσεων.

Τέλος, η μαγνητική τομογραφία είναι εξαιρετικά χρήσιμη για την εκτίμηση του νωτιαίου μυελού, των νεύρων και των μαλακών μορίων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά όταν υπάρχει συμπιεστικό κάταγμα λόγω πιθανής υποκείμενης νόσου, απαιτείται μέτρηση οστικής πυκνότητας για τη διάγνωση οστεοπόρωσης. Επιπλέον, ο νευροφυσιολογικός έλεγχος μπορεί να συμβάλει στην αξιολόγηση της λειτουργικής κατάστασης των νευρικών δομών.

Κατάγματα σπονδυλικής στήλης & Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση των καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης εξαρτάται από:

• τη βαρύτητα του κατάγματος.
• την εντόπισή του.
• την παρουσία ή όχι νευρολογικών συμπτωμάτων
• τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς.

Η συντηρητική θεραπεία εφαρμόζεται σε σταθερά κατάγματα, χωρίς νευρολογική επιβάρυνση και χωρίς σημαντική παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης. Πιο συγκεκριμένα, η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει:

• Ανάπαυση.
• Χρήση ορθοπεδικών κηδεμόνων (νάρθηκες).
• Αναλγητική φαρμακευτική αγωγή.
• Φυσικοθεραπεία.

Σε περιπτώσεις όπου το κάταγμα είναι αποτέλεσμα οστεοπόρωσης, χορηγείται και φαρμακευτική αγωγή για την ενίσχυση της οστικής πυκνότητας και αποφυγη υποτροπής.

Αντιθέτως, η χειρουργική παρέμβαση ενδείκνυται σε ασταθή κατάγματα, σε περιπτώσεις πίεσης του νωτιαίου μυελού ή των νευρικών ριζών, και όταν υπάρχει σημαντική παραμόρφωση ή επιδείνωση των συμπτωμάτων και του πόνου.

Ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να πραγματοποιηθεί σπονδυλοδεσία, αποσυμπίεση του νωτιαίου μυελού ή ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές όπως κυφοπλαστική και σπονδυλοπλαστική.

Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας γίνεται εξατομικευμένα, βάσει των ανατομικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών του κατάγματος. Στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι η  σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης, η αποφυγή επιπλοκών και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.

Επικοινωνήστε με τον Χειρουργό Ορθοπαιδικό- Τραυματιολόγο Νικόλαο Κωνσταντίνου, εάν εμφανίζετε ενοχλήσεις στην σπονδυλική σας στήλη.  Ο ιατρός διαθέτει εκτενή εμπειρία στην αντιμετώπιση καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης, εφαρμόζοντας με ασφάλεια και ακρίβεια τις πλέον σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές.