Tι ορίζεται ως οσφυαλγία;
Η οσφυαλγία- ή απλούστερα ο πόνος στη μέση- είναι μια συχνή κατάσταση που επηρεάζει συχνά ανθρώπους όλων των ηλικιών. Βάσει στατιστικών το 80% των ανθρώπων θα εκδηλώσει οσφυαλγία κάποια στιγμή στη ζωή του. Πρόκειται για ένα σύμπτωμα που ενδέχεται να προκαλείται από διάφορες αιτίες και εκδηλώνεται στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Σε κάθε περίπτωση ο πόνος στη μέση περιορίζει σε μεγάλο βαθμό τις κινήσεις του ασθενούς, υποβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής τους.
Ανάλογα με τη διάρκειά της η οσφυαλγία διακρίνεται σε οξεία, υποξεία και χρόνια. Ως οξεία χαρακτηρίζεται η οσφυαλγία, της οποίας η διάρκεια δεν ξεπερνά τις 4 εβδομάδες. Η υποξεία οσφυαλγία έχει μεγαλύτερη διάρκεια(από 4-12 μήνες) και σε περιπτώσεις όπου ξεπερνά τους 12 μήνες, τότε χαρακτηρίζεται χρόνια.
Ποια είναι τα αίτια πρόκλησής της;
Βάσει της αιτιολογίας που αυτή εμφανίζεται, η οσφυαλγία χαρακτηρίζεται ως ειδική ή μη ειδική. Ως μη ειδική ορίζεται η οσφυαλγία, της οποίας η αιτία δεν μπορεί να καθοριστεί με ακρίβεια. Από την άλλη, η οσφυαλγία που αποδίδεται σε συγκεκριμένη αιτιολογία ονομάζεται ειδική.
Τα αίτια εμφάνισής της μπορεί να είναι μηχανικά, φλεγμονώδη, μεταβολικά ή νεοπλασματικά. Στην πλειονότητα των περιστατικών προκαλείται από καλοήθη μυοσκελετικά προβλήματα, όπως είναι για παράδειγμα ένας μυϊκός σπασμός ή μια θλάση των μυών της περιοχής που ενδέχεται να προκληθεί από μια απρόσεκτη κίνηση ή από άρση ενός βαριού αντικειμένου.
Τα μηχανικά αίτια που προκαλούν οσφυαλγία είναι η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου ή τα κατάγματα σπονδύλων, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερους ασθενείς με οστεοπόρωση ,η σπονδυλική στένωση και η σπονδυλόλυση- σπονδυλολίσθηση και τέλος η αστάθεια της σπονδυλικής στήλης. Στα φλεγμονώδη αίτια ανήκουν τύποι αρθρίτιδας όπως η ρευματοειδής, η ψωριασική, η αρθρίτιδα των μικρών αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης ( facet joint) και η αγκυλοποιητική αρθρίτιδα. Τέλος, τα μεταβολικά νοσήματα που προκαλούν οσφυαλγία είναι η οστεοπόρωση και η οστεοπενία, ενώ τα νεοπλασματικά αίτια αφορούν σε πρωτοπαθείς ή δευτεροπαθείς όγκους των οστών.
Ο πόνος στη μέση ενδέχεται να οφείλεται και σε συστηματικές παθήσεις όπως είναι για παράδειγμα:
- Νεφρολιθίαση
- Πυελονεφρίτιδα
- Παγκρεατίτιδα
- Ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής
- Οστεοαρθρίτιδα ισχίου κ.ά.
Προδιαθεσικοί παράγοντες πρόκλησης οσφυαλγίας
Εκτός από τα αίτια που προαναφέρθηκαν, κάποιοι παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί ότι αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης πόνου στη μέση. Οι προδιαθεσικοί παράγοντες πρόκλησης οσφυαλγίας είναι οι κάτωθι:
- Ηλικία (άνω των 30 ετών)
- Παχυσαρκία
- Επαγγελματική δραστηριότητα (επαναλαμβανόμενες άρσεις βαρέων αντικειμένων)
- Καθιστική εργασία και τρόπος ζωής
- Προβλήματα της σπονδυλικής στήλης (π.χ. Σκολίωση,σπονδυλόλυση, σπονδυλολίσθηση)
- Έντονη αθλητική δραστηριότητα
- Πτώση ή κάκωση
- Άγχος
- Κατάθλιψη
Με ποια άλλα συμπτώματα ενδέχεται να συνοδεύεται η οσφυαλγία;
Η οσφυαλγία ενδέχεται να συνοδεύεται από τα παρακάτω συμπτώματα:
- Οξύς ή αμβλύς πόνος στην πλάτη
- Πόνος που εντείνεται κατά την κάμψη ή την ανύψωση αντικειμένων
- Πόνος που αντανακλά στον γλουτό
- Εκδήλωση μυϊκών σπασμών στη μέση και στους γλουτούς
- Ισχιαλγία ( πόνος, μούδιασμα ή κάψιμο που κατεβαίνει στο μηρό και στο πόδι)
- Ανταλγική σκολίωση
Εάν ο πόνος στη μέση συνοδεύεται με κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα, ο ασθενής θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια:
- Πυρετός
- Απώλεια σωματικού βάρους
- Μούδιασμα κάτω άκρων
- Πόνος στο πόδι
- Προβλήματα ούρησης και αφόδευσης
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωσή της;
Η λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού και η καταγραφή των συμπτωμάτων του ασθενούς, καθώς και η κλινική εξέτασή του είναι απαραίτητα για τη διάγνωση. Αναλόγως με την αιτία που υποψιάζεται ο θεράπων Ορθοπαιδικός, ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί στις παρακάτω εξετάσεις:
- Ακτινογραφία οσφυϊκής χώρας και λεκάνης
- Σπινθηρογράφημα οστών
- Αξονική τομογραφία
- Μαγνητική τομογραφία
Με ποιους τρόπους μπορεί να αντιμετωπιστεί η οσφυαλγία;
Ο καθορισμός της αιτίας πρόκλησής της είναι απαραίτητος για τον σχεδιασμό του κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου. Πρόκειται για ένα σύμπτωμα, το οποίο ενδέχεται να προκληθεί από πολλές παθήσεις. Ο ασθενής ανακουφίζεται από την οσφυαλγία, μόλις αντιμετωπιστεί η αιτία πρόκλησής της.
Εάν τα αίτια εμφάνισης της οσφυαλγίας είναι μυοσκελετικά, τότε εφαρμόζεται συντηρητική θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει:
- Ανάπαυση
- Τροποποίηση δραστηριοτήτων
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
- Μυοχαλαρωτικά φάρμακα
- Χορήγηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων (κυρίως τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά)
- Τοπικές εγχύσεις με τοπικό αναισθητικό
- Τοπικές εγχύσεις κορτικοστεροειδών
- Ειδικό πρόγραμμα φυσικοθεραπείας
- Χρήση ειδικών ζωνών σπονδυλικής στήλης
- Επισκληρίδιες και ενδαρθρικές εγχύσεις
Σε περιπτώσεις όπου η οσφυαλγία προκαλείται από πίεση νευρικών στοιχείων ( νωτιαίος μυελός, ιππούριδα, νευρικές ρίζες) και εφόσον η συντηρητική αγωγή δεν αποδώσει ή εάν συνυπάρχει έκπτωση της μυικής λειτουργίας ή διαταραχή της ούρησης και αφόδευσης τότε απαιτείται χειρουργική θεραπεία για την απελευθέρωση των νευρικών σχηματισμών.
Σε περιπτώσεις όπου η οσφυαλγία προκαλείται από κατάγματα σπονδυλικής, σπονδυλική στένωση, σπονδυλολίσθηση κ.ά., τότε η χειρουργική επέμβαση αποτελεί μονόδρομο. Επίσης, εφαρμόζεται και σε περιπτώσεις ασθενών, όπου η συντηρητική θεραπεία δεν αποδίδει καρπούς και οι ασθενείς εμφανίζουν έντονα συμπτώματα. Ανάλογα με την αιτία πρόκλησης του πόνου στη μέση οι χειρουργικές επιλογές περιλαμβάνουν μεθόδους όπως δισκεκτομή, σπονδυλοδεσία κ.ά.
Επικοινωνήστε με τον Χειρουργό Ορθοπαιδικό- Τραυματιολόγο Νικόλαο Κωνσταντίνου, εάν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε πρόβλημα με τη μέση σας. Ο ιατρός διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση της παθολογίας που σχετίζεται με τη σπονδυλική στήλη. Ο ιατρός στοχεύει στον σχεδιασμό ενός εξατομικευμένου πλάνου βασισμένου στις ανάγκες του ασθενούς.
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισής της;
Τα αίτια εμφάνισής της είναι πολλά, όμως συνήθως οφείλεται σε μυοσκελετικά αίτια. Επίσης, μια κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου ή άλλα μηχανικά αίτια της σπονδυλικής στήλης ενδέχεται να προκαλέσουν οσφυαλγία. Τέλος, ενδέχεται να προκληθεί από:
- Φλεγμονώδη νοσήματα (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα)
- Μηχανικά αίτια ( αστάθεια, σπονδυλόλυση, κήλη δίσκου, σπονδυλική στένωση )
- Μεταβολικά νοσήματα (π.χ. οστεοπόρωση, οστεοπενία)
- Πρωτοπαθείς/δευτεροπαθείς όγκοι των οστών
Ποια συμπτώματα ενδέχεται να συνοδεύουν την οσφυαλγία;
Τα συμπτώματα που ενδέχεται να συνοδεύουν την οσφυαλγία είναι τα κάτωθι:
- Οξύς ή αμβλύς πόνος στην περιοχή της μέσης
- Πόνος που εντείνεται κατά την κάμψη της μέσης ή την ανύψωση αντικειμένων
- Πόνος που αντανακλά στον γλουτό
- Ισχιαλγία ( πόνος, μούδιασμα ή κάψιμο που κατεβαίνει στο μηρό και στο πόδι)
Εάν εμφανιστούν άλλα συμπτώματα όπως για παράδειγμα πυρετός ή προβλήματα ούρησης ή αφόδευσης, τότε ο ασθενής θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια.
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση της αιτίας που προκαλεί την οσφυαλγία;
Η λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού και η κλινική εξέταση του ασθενούς είναι απαραίτητα για τη διάγνωση. Στη συνέχεια, για την τελική διάγνωση ο ασθενής υποβάλλεται σε απεικονιστικές εξετάσεις.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Η οσφυαλγία αντιμετωπίζεται με συντηρητικά μέτρα ή με χειρουργική επέμβαση, αντιμετωπίζοντας την αιτία που την προκαλεί. Εάν τα αίτια είναι μυοσκελετικά, τότε ο πόνος αντιμετωπίζεται με ανάπαυση, χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής και παυσίπονων, φυσικοθεραπεία κ.ά. Εάν τα συντηρητικά μέσα δεν ανακουφίσουν τον ασθενή από τον πόνο στη μέση ή αν η οσφυαλγία προκαλείται από συγκεκριμένα αίτια (π.χ. Κήλη δίσκου, σπονδυλολίσθηση,σπονδυλική στένωση ή κάταγμα σπονδύλων), τότε η χειρουργική επέμβαση αποτελεί μονόδρομο.