Ρήξη Αχιλλείου Τένοντα

Τι είναι η ρήξη του αχίλλειου τένοντα;

Ο αχίλλειος τένοντας συνδέει τον γαστροκνήμιο  μυ  με το οστό της πτέρνης. Αποτελείται κυρίως από πυκνές , παράλληλες ίνες κολλαγόνου τύπου I οργανωμένες σε δεσμίδες. Με την πάροδο της ηλικίας οι παράλληλες ίνες αποδιοργανώνονται και υπόκεινται σε εκφύλιση.  Στην πραγματικότητα ο αχίλλειος τένοντας είναι ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος τένοντας στο σώμα. Μέσω του αχιλλείου τένοντα αποκτάτε την ικανότητα του βαδίσματος, του τρεξίματος και του άλματος.

Η ρήξη του αχίλλειου τένοντα μπορεί να είναι πλήρης ή μερική. Αυτός ο οξύς τραυματισμός συμβαίνει όταν ο τένοντας τεντώνεται μέχρι το σημείο θραύσης του ή ασκείται πολύ βίαιη σύσπαση του μυός σε τένοντα που είναι σε κακή κατάσταση ή κακώς προετοιμασμένος – προθερμασμένος.. Συμβαίνει συχνότερα κατά την άθληση. Μία πτώση ή το απότομο στρίψιμο του αστραγάλου μπορεί επίσης να προκαλέσει ρήξη αχίλλειου τένοντα. Εμφανίζεται συνήθως σε άνδρες 30-40 έτη, που δεν γυμνάζονται τακτικά και πολλές φορές στο ιστορικό τους αναφέρουν χρόνια τενοντοπάθεια ή τενοντίτιδα αχιλλειου.

Η ανελαστικότητα του τένοντα αποτελεί καθοριστικό εμβιομηχανικό παράγοντα που οδηγεί στην ρήξη.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Η ρήξη συνήθως συμβαίνει στο τμήμα του τένοντα που βρίσκεται εντός περίπου 6-8 εκατοστών από την κατάφυση του τένοντα στην πτέρνα Αυτό το τμήμα μπορεί να είναι επιρρεπές στη ρήξη, επειδή η ροή του αίματος είναι ανεπαρκής, γεγονός που μπορεί επίσης να μειώσει την ικανότητά του να επουλώνει μικρορήξεις και στο σημείο αυτό εμφανίζεται κυρίως η τενοντίτιδα του αχιλλειου τένοντα . Οι επανειλημμένες φλεγμονές του τένοντα μειώνουν την ελαστικότητα του, αλλοιώνουν την δομή του (καθώς κολλαγόνο τύπου III αντικαθιστά το φθαρμένο κολλαγόνο τύπου I) και τον προδιαθέτουν σε ρήξη. Συχνότερα παρατηρείται σε περιστασιακούς αθλητές και σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και οι ρακέτες.

Οι ρήξεις συχνά προκαλούνται από μια ξαφνική αύξηση της δύναμης που ασκείται στον  αχίλλειο τένοντα ή από απότομη έκκεντρη σύσπαση του γαστροκνημίου. . Συνήθη παραδείγματα περιλαμβάνουν:

• Αύξηση της έντασης της αθλητικής συμμετοχής, ιδίως σε αθλήματα που περιλαμβάνουν άλματα
• Άθληση χωρίς επαρκή προθέρμανση και διατάσεις
• Εκκίνηση άλματος ή σπριντ με το γόνατο σε έκταση
• Πτώση σε τρύπα κατά την οποία το πόδι έρχεται βίαια σε ραχιαία έκταση και αντανακλαστικά συσπάται ο γαστροκνήμιος μυς
• Προσπάθεια αποφυγής πτώσης μετά από παραπάτημα
• Παρατεταμένη άθληση
• Χρόνια φλεγμονή του αχιλλειου
• Ενθεσοπάθεια της κατάλυσης του τένοντα και οστεφύτωση της περιοχής

Οι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ρήξης του αχίλλειου τένοντα περιλαμβάνουν:

 

• Ηλικία. Η συνήθης ηλικία για ρήξη του αχίλλειου τένοντα είναι τα 30 έως 40 έτη.
• Φύλο. Η ρήξη του αχίλλειου τένοντα είναι έως και πέντε φορές πιο πιθανό να συμβεί στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες.
• Αθλήματα. Οι τραυματισμοί του αχίλλειου τένοντα συμβαίνουν συχνότερα κατά τη διάρκεια αθλημάτων που περιλαμβάνουν τρέξιμο, άλματα και απότομες εκκινήσεις και στάσεις – όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το τένις.
• Στεροειδείς ενέσεις. Κάποια ενέσιμα στεροειδή φάρμακα μπορεί να αποδυναμώσουν τους κοντινούς τένοντες και έχουν συσχετιστεί με ρήξεις του αχίλλειου τένοντα.
• Ορισμένα αντιβιοτικά(Φθοριοκινολόνες)
• Διφωσφονικά
• Κορτικοστεροειδή από του στόματος και εγχύσεις τοπικά
• Παχυσαρκία. Το υπερβολικό βάρος επιβαρύνει περισσότερο τον τένοντα.

Ασθένειες και χρόνιες καταστάσεις που προδιαθέτουν σε ρήξη:

• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια – αιμοκαθαθαρση
• Έλλειψη – διαταραχές σύνθεσης κολλαγόνου
• Έλλειψη Ασβεστίου
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Υπερουριχαιμία
• Λοιμώξεις
• Ερυθηματώδης Λύκος
• Διαταραχές των παράθυρεοειδών αδένων
• Διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα
• Ρευματοειδής Αρθρίτις

Προβλήματα του ποδός που αυξάνουν τον κίνδυνο ρήξης αχιλλειου περιλαμβάνουν τα εξής :

• Κοιλοποδία
• Ανεπαρκής ελαστικότητα και αδυναμία του γαστροκνημιου- πελματικού μυός
• Περιορισμός της ραχιαίας κάμψης του αστραγάλου (δυσκαμψία)
• Ραιβότητα της κνήμης
• Ραιβότητα του κάτω άκρου με υπερπρηνισμό του ποδός

 

Συμπτώματα ρήξης του αχίλλειου τένοντα

Μερικά κοινά συμπτώματα που δείχνουν ότι έχετε τραυματίσει τον αχίλλειο τένοντα περιλαμβάνουν:

• Έντονος, ξαφνικός πόνος στο πίσω μέρος του αστραγάλου κοντά στη φτέρνα.
• Αναφερόμενος ήχος και αίσθημα κτυπήματος στην περιοχή του αχιλλειου
• Πρήξιμο και μώλωπες στο πίσω μέρος του αστραγάλου.
• Δυσκολία στη βάδιση, ιδίως σε ανηφόρα ή κατηφόρα.
• Αδυναμία βάδισης στην μύτη του ποδιού στο πάσχον κάτω άκρο
• Ψηλάφηση κενού χώρου στο σημείο της ρήξης
• Ευαισθησία στο σημείο όπου έχει ραγεί ο τένοντας.

Διάγνωση τραυματισμού του αχίλλειου τένοντα

Για να γίνει η σωστή διάγνωση, ο γιατρός θα ξεκινήσει με την  κλινική εξέταση. Θα ελέγξει την ικανότητά σας να σταθείτε στην μύτη του ποδιού, να κινήσετε το πόδι προς τα κάτω υπό αντίσταση , θα ψηλαφίσει την ύπαρξη συνέχειας ή κενού στην θέση του τένοντα, θα σημειώσει αιματώματα ή οίδημα,θα ελέγξει το εύρος της κίνησής σας για να δει αν μπορείτε να κινήσετε τον αστράγαλό σας όπως θα έπρεπε, θα εκτελέσει ειδικά κλινικά τεστ (Thomson – Squeeze Test). Θα πρέπει να εκτιμηθεί το λοιπό ιστορικό του ασθενούς και η γενική κατάσταση της υγείας του.

Μπορεί επίσης να κάνει απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινογραφία, υπέρηχο ή μαγνητική τομογραφία. Αυτές οι εξετάσεις μπορούν να δείξουν τι είδους βλάβη του τένοντα έχετε και να βοηθήσουν στη απόφαση για την καλύτερη θεραπεία για εσάς.

Πώς αντιμετωπίζεται η ρήξη του αχίλλειου τένοντα;

Η πλήρης επούλωση ενός σχισμένου αχίλλειου τένοντα διαρκεί συνήθως περίπου τέσσερις έως έξι μήνες. Η ιατρική θεραπεία για τη ρήξη του αχίλλειου τένοντα μπορεί να περιλαμβάνει:

Α) Συντηρητική θεραπεία με Λειτουργικό κηδεμόνα σε ιπποποδία ή παλαιότερα γύψο για περπάτημα: Η μη χειρουργική θεραπεία για τη ρήξη του αχίλλειου τένοντα απαιτεί ακινητοποίηση του τραυματισμένου ποδιού και του αστραγάλου. Ο γιατρός θα τοποθετήσει το πόδι, τον αστράγαλο και τη γάμπα σε ειδικό κηδεμόνα ή γύψο βάδισης. Το πόδι και ο αστράγαλός σας κάμπτονται προς τα κάτω, ώστε ο αχίλλειος τένοντας να μπορεί να επουλωθεί. Συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο επαναρρήξεων και απώλεια μέρους της δύναμης του ποδιού αλλά δεν έχει επιπλοκές σχετιζόμενες με την χειρουργική θεραπεία.

Β) Χειρουργική επέμβαση: Οι περισσότεροι γιατροί συνιστούν χειρουργική αποκατάσταση της ρήξης του αχίλλειου τένοντα σε άτομα που είναι δραστήριοι, νεότεροι και επιθυμούν γρηγορότερη επάνοδο στην αθλητική δραστηριότητα. Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, ο χειρουργός αποκαθιστά την ρήξη ενώνοντας  τα δύο άκρα του σπασμένου  τένοντα.  Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει με τις εξής τεχνικές:

• Κλασική ανοικτή χειρουργική που περιλαμβάνει τελικό-τελική συρραφή του τένοντα με ειδικές τεχνικές (Kessler, Bunnel, Cracow) και ειδικά μη απορροφησιμα ράμματα. Προσφέρει αξιόπιστα αποτελέσματα αλλά έχει αυξημένο κίνδυνο φλεγμονής και προβλημάτων επούλωσης του δέρματος.
• Ελάχιστα επεμβατική τεχνική MIS. Με πολύ μικρή τομή και ειδικά ράμματα γίνεται συμπλησίαση των τμημάτων του τένοντα ή καθήλωση του κεντρικού τμήματος στην πτέρνα με χρήση αγκυρών ( Speedbridge τεχνική). Προσφέρουν μικρότερη νοσηρότητα, αξιόπιστα αποτελέσματα και ελάχιστες επιπλοκές.
• Διαδερμική συρραφή αχιλλειου: Με ειδικά ράμματα και χειρουργική τεχνική και τομές 1-3 εκατοστά συμπλησιάζεται ο τένοντας και συρράπτονται τα δύο άκρα του διατηρώντας πλήρως την αιμάτωση του και ελαχιστοποιώντας προβλήματα από το δέρμα. Ελλοχεύει ο τραυματισμός του γαστροκνημιού νεύρου κατά την επέμβαση και αποτελεί συχνή επιπλοκή.

Μετά τη χειρουργική επέμβαση, θα χρειαστείτε έναν γύψονάρθηκα ή κηδεμόνα κνημοποδικό για να ακινητοποιήσετε τον τένοντα όσο αυτός επουλώνεται. Ανάλογα με την χειρουργική τεχνική διαφέρει ο χρόνος αποφόρ5ισης του ποδιού ή βάδισης με βακτηρίες, και η πλήρης επάνοδος στην καθημερινότητα και την άθληση.

Φυσικοθεραπεία: Θα χρειαστείτε φυσικοθεραπεία για να ανακτήσετε τη δύναμη και την κινητικότητα του αχίλλειου τένοντα, ανεξάρτητα από το αν χειρουργηθήκατε ή όχι.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζουν οι επαναρρήξεις επί συντηρητικής ή χειρουργικής θεραπείας και απαιτούν χειρουργική δεινότητα, ενώ με ιδιαίτερες τεχνικές αντιμετωπίζουμε τις παραμελημένες ή αδιάγνωστες ρήξεις που απαιτούν τενοντομεταφορά ή τεχνικές επιμήκυνσης του βραχυμένου τένοντα.

Επικοινωνήστε με τον Χειρουργό Ορθοπαιδικό- Τραυματιολόγο Νικόλαο Κωνσταντίνου, εάν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε πρόβλημα με τον αχίλλειο τένοντα.  Ο ιατρός διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση τραυματισμών, εφαρμόζοντας τις πιο σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας.